İlber Ortaylı'nın akademik alandaki etkinliği ve bilgisini söylememe, insan olarak sahip olduğu iyi vasıflara değinmeme gerek yok. Neredeyse kendi alanında tek sayılabilecek ve günümüzde bir araya gelmesi zor kombinasyonların mucizevi birlikteliği ile oluşmuş bilgi birikimiyle tarih üzerine kaliteli çalışma yapan ender bilim adamlarımızdan biri olan İlber Hoca'yı ne kadar övsek azdır.
İlber Hoca'nın daha önceden okuduğum kitapları gibi "Tarihin sınırlarına yolculuk" isimli kitabı da çok güzel bilgiler içeriyor. Tarih konularına meraklıysanız kesinlikle tavsiye ederim dememe gerek yok. İçinde bulunduğumuz karışık durumları öğrenmek ve bunların yüzlerce yıl gerisindeki nedenleri en iyi şekilde anlamak için bu tür eserleri mutlaka okumak zorundayız.
Osmanlı yıkıldı ve yerine Türkiye Cumhuriyeti kuruldu ama bu konuları bilen bilmeyen herkes başka telden çalıyor; kimi "Türkiye Cumhuriyeti'nin Osmanlı ile bir bağlantısı yoktur, kurulan yeni bir devlettir." diyor, kimi "Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı'nın devamıdır, her şey aynen devam ediyor." diyor... Bu yorumların hangisi ne kadar doğru, hangisi ne derece bilimsel, bizler bunları nasıl değerlendirmeliyiz? İşte bu soruların cevapları bu kitapta...
Fakat kitaptaki konuların yalnızca bundan ibaret olduğunu düşünmenizi istemem. İlber Hoca'yla çeşitli dergi ve yayınlarda yapılan -ve tarihle ilgili merak edilen her türlü soruyu içeren- röportajları çok iyi düşünerek bir araya getirmişler.
İlber Hoca nelerden bahsetmiyor ki; Tarih bilimciliğinin temelleri, tarih adamı olmak için gereken vasıflar, bu işin akademik olarak ilerleyebilmesi için yapılması gereken eğitim reformları, eski-yeni araştırmalar, aklınıza gelebilecek merak ettiğiniz konular eşliğinde bu konuyla ilgili yapılan röportajlar sırasında sorulan sorularla katman katman tarihin içinde dolaşıyorsunuz.
Osmanlıdan sonra yaşamaya devam eden kurumların Cumhuriyeti nasıl biçimlendirdiğini de görebiliyorsunuz, Osmanlıya devlet deneyimini sağlayan işleyişin Selçuklu'dan Pers İmparatorluğuna hatta daha öncesine kadar nerelere uzandığını da... Böyle karışık şeyler yazıyormuşum gibi gelebilir ama konular asla anlaşılmaz ve ağır değil, hepsi çok güzel geçen bir muhabbet havasında ilgiyle izlenen konuşmalar gibi rahat takip edilebilecek şekilde herkesin anlayabileceği bir seviyede düzenlenmiş.
İlber Ortaylı'nın diğer kitaplarını önerdiğim gibi bu kitabını da tarih konusuna meraklılara okumasını kesinlikle tavsiye ediyorum. 200 sayfalık kitap Timaş Yayınlarından çıkmış ve fiyatı 14 lira.
[daha önceden İlber Ortaylı ve eserleri ile ilgili bu blogda yazdığım yazıları da ilginç bulacağınızı umuyorum]
Kırk ambar'dan bir alıntı; Potemkin Panoları
İkinci Abdülhamit Döneminde Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu
II. Abdülhamid'in hatıralarında Ermeni meselesi
Kırk ambar'dan bir alıntı; Bayan Papa
